Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kraśniku

---

Historia

Ta świątynia wznosi się jako ważny element historyczny, stanowiąc część dawnego zespołu klasztornego, który był zasiedlony przez kanoników laterańskich. Jej budowa rozpoczęła się około 1469 roku, kiedy to powstała w stylu późnogotyckim.

W następnych latach, między 1527 a 1541 rokiem, przeprowadzono znaczną przebudowę, nadając jej cechy stylu późnogotycko-renesansowego. Jest to czas, w którym kościół przyjął nowe formy architektoniczne i estetyczne.

Przez wieki bryła kościoła oraz jego wnętrze uległy częściowym przemianom, szczególnie w wyniku restauracji, która miała miejsce w drugiej połowie XVII wieku. To właśnie wtedy wprowadzono kilka istotnych zmian, które wpłynęły na obecny wygląd świątyni.

W latach 1907-1917 do kościoła dodano od strony południowej wieżę zegarową, co znacząco zmieniło jego sylwetkę. Ostatnie lata, 2007-2013, były czasem intensywnych prac remontowych, które miały na celu przywrócenie blasku tej ważnej dla lokalnej społeczności strukturze.

Architektura

Świątynia, z imponującym układem architektonicznym, została zbudowana na planie krzyża, co nadaje jej charakterystyczny wygląd. Jej podpiwniczenie sprawia, że wnętrze skrywa wiele tajemnic i ciekawych rozwiązań konstrukcyjnych.

W centralnej części budowli znajduje się komora główna, która jest przykryta sklepieniem kolebkowym. Sklepienie to opiera się na gurtach, co dodatkowo wzbogaca estetykę wnętrza. Od północnej i południowej strony do świątyni przylegają dwa pomieszczenia, także nakryte sklepieniem kolebkowym. Te przestronne pomieszczenia otwierają się na światło za pomocą szerokiej arkady, co nadaje im wrażenie przestronności.

Oprócz tego, od strony południowej, znajduje się niewielka komora, która również jest przykryta sklepieniem kolebkowym. Łączy ją kręty, wąski korytarz, zbudowany w grubości muru, co wskazuje na staranne zaplanowanie rozkładu wnętrza. W części prezbiterialnej, zlokalizowanej od wschodu, znajduje się małe prostokątne pomieszczenie, które wprowadza dodatkowy element do architektury świątyni.

Pierwotnie piwnica, która była kryptą, dostępna była przez schody prowadzące od blaszanych drzwi w posadzce, tuż obok głównego wejścia do świątyni, umieszczonego w podchórzu. Dziś piwnica ta, po wprowadzeniu centralnego ogrzewania w latach 60. XX wieku, została przebudowana, a jej dostęp uzyskano z zewnątrz, dzięki dobudówce, w której mieszczą się schody z północnej elewacji budowli.

Wyposażenie

Wnętrze tej niezwykłej świątyni jest starannie podzielone na trzy nawy, co nadaje jej wyjątkowy charakter. Korpus nawowy, składający się z czterech przęseł, jest oddzielony od prezbiterium za pomocą ostrołukowego łuku tęczowego. Nawa główna ma otwarte przejścia do naw bocznych, które są wyróżnione czterema parami ostrołukowych arkad, wspartych na solidnych, czworokątnych filarach.

Konstrukcje sklepienne, zwane gurty, są podparte masywnym gzymsem i swobodnie opadają na występy filarów. W nawie głównej znajduje się sklepienie sieciowe, które charakteryzuje się pięknymi zwornikami w formie rozet oraz jednym hierogramem IHS.

Nawy boczne również posiadają sklepienie sieciowe, które zdobią zworniki z herbami, takimi jak: Topór, Pilawa oraz Strzemię, a także hierogram IHS i liczne rozety. W zakrystii natomiast można podziwiać sklepienie krzyżowe, które w centralnym punkcie ma herb Korczak w kluczu.

Skarbiec zaskakuje sklepieniem kolebkowym, natomiast w oratorium również można znaleźć sklepienie kolebkowe, które dodatkowo wzbogacone jest lunetami.

---

Oceń: Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kraśniku

---