Fabryka Łożysk Tocznych – Kraśnik

---

Historia

W 1938 roku powstała fabryka, która początkowo nosiła nazwę Fabryka Amunicji Nr 2. Jej realizacja miała miejsce w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego. Budowa zlokalizowana była w malowniczym kompleksie leśnym rozciągającym się pomiędzy miastem Kraśnik a Urzędowem, obejmującym łącznie ponad 676 hektarów. W miarę postępu prac budowlanych, równocześnie tworzono zespół pracowników oraz rozpoczęto budowę osiedla, które miało pomieścić około 6 tysięcy mieszkańców. Osiedle przyjęło nazwę Dąbrowa Bór. Do chwili wybuchu II wojny światowej wzniesiono 39 budynków mieszkalnych oraz 6 obiektów użyteczności publicznej, w tym szkołę, szpital i dom kultury z kinem.

Profil produkcyjny zakładu obejmował produkcję amunicji artyleryjskiej w kalibrach od 37 do 155 mm. Jednak do momentu rozpoczęcia konfliktu wojennego, zdołano uzyskać jedynie zapalniki. Baza pracowników technicznych i wykwalifikowanych rzemieślników składała się z osób przybyłym z zakładów w Radomiu, Skarżysku i Warszawie, a lokalna młodzież zdobywała doświadczenie poprzez naukę zawodu.

Pierwszym dyrektorem naczelnym był inż. Gutkowski, natomiast odpowiedzialność za aspekty techniczne powierzono inż. Gokieli.

II wojna światowa

Po rozpoczęciu drugiej wojny światowej, prace budowlane zarówno na terenie fabryki, jak i osiedla musiały zostać wstrzymane. Już 2 września 1939 roku, w wyniku bombardowań niemieckiego lotnictwa, zniszczono część torów kolejowych oraz kilka hal produkcyjnych. Od 15 września 1939 roku, po przejęciu Dąbrowy Bór przez niemieckie siły zbrojne, zakład znalazł się pod derasowaniem nowego zarządu, który zapewnił administrację. Przed tym niekorzystnym wydarzeniem udało się jednak przeprowadzić cztery transporty z maszynami oraz urządzeniami, kierując je w stronę Krzemieńca.

W trakcie okupacji Niemcy wywieźli wiele cennych maszyn do Rzeszy, a resztę zgromadzono w jednej hali, gdzie z biegiem czasu uruchomiono warsztat remontowy dla wojskowych pojazdów oraz rozpoczęto produkcję elementów do samolotów Heinkel. Część budynków przekazano na magazyny zboża kontyngentowego i żywności. Teren zakładu oraz okoliczne osiedle pełniły również funkcję obozu koncentracyjnego, będącego fragmentem obozu na Majdanku. Wyzwolenie terenu Dąbrowy Bór miało miejsce 27 lipca 1944 roku.

Pierwsze polskie łożyska

Niezwykle ważnego znaczenia nabrała data 15 września 1948 roku, która jest uznawana za początek polskiego przemysłu łożyskowego. Na mocy decyzji władz państwowych zainicjowano budowę Kraśnickiej Fabryki Wyrobów Metalowych na miejscu dawnej fabryki COP-u. To miejsce stało się pierwszym w historii kraju producentem łożysk. W ramach budowy miasta zapewniano nowe mieszkańcom mieszkania, co pozwoliło na utworzenie integrującej się społeczności. W ciągu pięciu lat miasto zmieniło nazwę na Kraśnik Fabryczny. 1 maja 1949 roku z linii produkcyjnej zjechała pierwsza partia 1000 łożysk kulkowych typu 6204. Od tego momentu rozpoczął się dynamiczny rozwój produkcji łożysk tocznych, odpowiadający na szybko rosnące zapotrzebowanie krajowe oraz możliwości ekspansji na rynki zagraniczne.

Ważniejsze wydarzenia

Dnia 8 października 1967 roku miało miejsce uroczyste otwarcie nowoczesnego Wydziału Łożysk Wielkogabarytowych (W-18), co stanowiło ważny krok w historii fabryki. Kolejnym istotnym momentem był 10 grudnia 1969 roku, kiedy to zakład został włączony do Kombinatu Przemysłu Łożysk Tocznych „Prema -FŁT”, powołanego zarządzeniem nr 94/org/69 Ministra Przemysłu Maszynowego. Niedługo później, bo 27 listopada 1972 roku, kombinat zmienił swoją nazwę na Kombinat Przemysłu Łożysk Tocznych „Predom-FŁT”.

5 listopada 1975 roku był dniem, w którym kombinat został rozwiązany, a fabryka uzyskała status samodzielnego zakładu. W latach 1977–1981 na terenie FŁT Kraśnik odbywały się intensywne prace w związku z budową Centralnej Kulkowni. W tym okresie sześciu pracowników fabryki wyruszyło do japońskiej firmy AKS w Osace, gdzie zdobywało cenną wiedzę w celach szkoleniowych oraz badawczych. Ta współpraca szybko zaowocowała uruchomieniem produkcji kulek, która została zainicjowana przez japońskich specjalistów z AKS.

W dniu 2 sierpnia 1982 roku miało miejsce uroczyste otwarcie Zakładu Produkcji Kulek (Z-6), w którym wzięli udział zaproszeni goście, w tym ambasador Japonii w Polsce oraz prezes Amatsuji Steel Ball Mfg, Busuke Mori.

W 1986 roku, dzięki pośrednictwu CHZ „Metalexport”, fabryka uzyskała licencję od niemieckiej firmy INA, co pozwoliło na uruchomienie Wydziału Produkcji Łożysk Igiełkowych (P-1). Dnia 2 stycznia 1995 roku rozpoczął się nowy rozdział w historii FŁT, gdy fabryka przekształciła się z przedsiębiorstwa Państwowego w Spółkę Akcyjną.

Transformacja ta umożliwiła bardziej efektywne zarządzanie przedsiębiorstwem, co w rezultacie przyczyniło się do dalszej modernizacji parku maszynowego i doskonalenia organizacji pracy. Obecnie około 2700 pracowników FŁT – Kraśnik S.A. produkuje rocznie tyle samo łożysk, co 8500 w latach 80. XX wieku. Wdrożenie Systemu Sterowania Jakością zgodnego z normą ISO/TS 16949 oraz nieustanne podnoszenie jakości produkcji pozwoliły na pozyskanie światowych odbiorców, a wyroby trafiają do krajów europejskich, Ameryki Północnej, Ameryki Południowej, Azji oraz Afryki.

12 sierpnia 2002 roku FŁT-Kraśnik S.A. sprzedaje wyodrębnioną spółkę Zakład Elementów Tocznych – Kraśnik Sp z o.o. zajmującą się produkcją elementów tocznych oraz łożysk igiełkowych japońsko-amerykańskiemu koncernowi Tsubaki-Hoover. Dnia 8 grudnia 2005 roku sprzedano Elektrociepłownię FŁT Sp. z o.o., która zajmowała się produkcją energii cieplnej i elektrycznej dla fabryki oraz miasta, firmie Praterm.

W 2005 roku wdrożono Zintegrowany System Zarządzania, który obejmował skutecznie działający system jakości (certyfikaty ISO/TS 16949 i ISO 9001) oraz systemy zarządzania środowiskiem (certyfikat ISO 14001) i system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy (certyfikaty OHSAS 18001, PN-N 18001). W 2013 roku FŁT została przejęta przez ZXY Luxembourg Investment S.a.r.l. z Luksemburga, należącą do Tri-Ring Group Corporation of China. Od 1 stycznia 2015 roku wprowadzono nowy znak firmowy oraz oznaczenie produkowanych łożysk PBF (Polish Bearing Factory), które zastąpiły KFŁT oraz FŁT-1.

---

Oceń: Fabryka Łożysk Tocznych – Kraśnik

---